Raadsbehandeling centrum Burgum

Op 10 april is er Iepen Podium in de raad. Het volgende onderwerp ‘programma Centrumvisie’ staat op de agenda. Het betreft het ruimtelijk spoor over wonen in de plint van het winkelgebied, parkeren en hoogte bebouwing.

Iepen Podium: donderdag 10 april.
Besluit: woensdag 16 april.

Intrekking voorbereidingsbesluit.
Het voorbereidingsbesluit van 20 april 2023 wordt ingetrokken, waardoor het bestemmingsplan Burgum 2016 weer van kracht wordt. Dit besluit werd genomen om ongewenste ontwikkelingen te voorkomen tijdens de voorbereiding van een nieuw bestemmingsplan.

Nieuw omgevingsplan.
Er wordt een nieuw Omgevingsplan (de vervangende term voor het bestemmingsplan in de nieuwe Omgevingswet) voor het centrum van Burgum opgesteld, na een voorzienbaarheidstermijn van minimaal 1 jaar. Dit geeft iedereen de tijd om aanpassingen aan te vragen (voorzienbaarheid) en beperkt planschade. Het plan bevat onderdelen uit de eerder opgestelde centrumvisie Burgum:

• Behoud van de structuur van het kernwinkelgebied en aanloopgebieden.
• Geen woningen op de begane grond in het kernwinkelgebied (donkerblauw gekleurde straten in figuur 2.1, hieronder weergegeven).
• Parkeren op eigen terrein bij transformaties naar wonen.
• Onderzoek naar een parkeerfonds voor situaties waar parkeren op eigen terrein niet mogelijk is. Met dat fonds kan de gemeente vervolgens alternatieve parkeermogelijkheden creëren.

Aanvullingen gemeenteraad.
Daarnaast worden naar aanleiding van een politieke discussie, een aantal inhoudelijke aanvullingen vanuit de gemeenteraad opgenomen in het nieuwe Omgevingsplan, namelijk:

• Feitelijke goot- en bouwhoogte voor monumentale (bijlage 3, hieronder weergegeven) en beeldbepalende gebouwen (bijlage 4) en waardevolle gebouwen zonder status worden vastgelegd (huidige situatie van de bebouwing in stand houden).
• Voor overige gebouwen blijft de bestaande regeling ongewijzigd.

Alternatieven ter overweging van de raad.

1. Voorbereidingsbesluit Handhaven: Het besluit vervalt automatisch op 1 juli 2025 en het huidige planologisch regime wordt gehandhaafd.
2. Geen Risicovolle Onderdelen: Onderdelen met financiële risico’s worden niet uitgevoerd.
3. Kanaliseren van Schaderisico’s: Voorkomen van directe nadeelcompensatie.
4. Beperken of Repareren van Nadeelcompensatie: Beperken of in natura repareren van nadeelcompensatie.
5. Geen Nieuw Omgevingsplan: Centrumvisie Burgum wordt niet vertaald naar een nieuw Omgevingsplan vanwege financiële risico’s.

Conclusie van bovenstaande mogelijke alternatieven is dat de alternatieven ook financiële gevolgen kunnen veroorzaken. Theoretisch zijn de financiële en/of uitvoeringsgevolgen te groot. Ook als een deel leidt tot nadeelcompensatie dan zijn de gevolgen nog steeds disproportioneel. Het is overigens niet te overzien hoeveel initiatiefnemers/eigenaren de termijn van voorzienbaarheid (benuttingstermijn) zullen benutten om zo snel mogelijk een aanvraag omgevingsvergunning in te dienen binnen de nu geldende bouw- en/of gebruiksregels.

Wat kan er plaatsvinden tijdens de periode van voorzienbaarheid.

• Wijziging Winkelfunctie: Winkels op de begane grond kunnen tijdelijk van functie wijzigen, bijvoorbeeld ook naar wonen.
• Parkeerproblemen: Het vermeerderen van woongelegenheid geeft druk op de parkeermogelijkheden in het centrum.
• Verhoogde Bouwhoogte: Aanvragen voor hogere bouwhoogtes kunnen leiden tot een ongewenst stedenbouwkundig beeld.
• Aantasting Gebouwen: Karakter van gebouwen kan worden aangetast zonder bescherming.
• Uitvoering Centrumvisie: Centrumvisie kan niet volledig of pas later worden uitgevoerd.

HIMBO.
Het doel van de HIMBO is haar leden en ondernemers te attenderen op al het bovengenoemde en bewust te maken van de gevolgen hiervan.

De beslissing om geen woningen toe te staan op de begane grond in het kernwinkelgebied heeft als gevolg dat het centrum van Burgum, een vitaal en daadwerkelijk winkelcentrum blijft zonder onderbroken te worden door woningen. Om leegstand tegen te gaan wordt het kernwinkelgebied (donkerblauw gekleurde straten in figuur 2.1) niet beperkt, maar geconcentreerd. Een realistisch gevolg van de veranderende tijden in de detailhandel. En gezien die veranderende tijden is, dankzij het huidige ruime bestemmingsplan, het vullen van leegstaande panden met woningen daartegenover óók een manier om leegstand tegen te gaan. Je wil immers ook geen straat vol leegstand. Echter, “dan maar vullen met wonen” is geen oplossing voor de lange termijn. Het is een feit dat het aantal inwoners van Burgum groeit, hier hoort ook een passend winkelaanbod bij met ruimte voor wonen buiten de kern.

Als je nadenkt over hoe een dorps- of stadscentrum er in 2030 uit moet zien, is dat volgens HIMBO een compleet aanbod van horeca, openbare voorzieningen, cultuur en winkels. Dé oplossing is wellicht een goede mix, waarbij wonen niet kan worden uitgesloten maar ook zeker niet de overhand mag krijgen.

HIMBO is van mening dat de kwestie niet zo absoluut is als opgenomen is in de visie. Deze mening is uiteraard gekoppeld aan de wensen en behoeften van ondernemers én vastgoedeigenaren. Zo zijn er binnen het kernwinkelgebied panden die de verschijningsvorm van een woning hebben en zich wél lenen om wonen toe te staan in de plint. Dit vraagt om maatwerk.

De bestemming is niet de oorzaak van leegstand, een bestemmingswijziging als oplossing voor leegstand is dan ook niet de oplossing. Immers, de leegstaande panden hebben reeds de bestemming winkel. Daarom wil HIMBO graag van gedachten wisselen met de gemeente en participeren aan de vorming van het nieuwe omgevingsplan, waarbij maatwerk nodig is. Om dit standpunt aandacht te geven zal de HIMBO inspreken tijdens het Iepen Podium op donderdag 10 april, aanstaande.